De aandachthype: waarom keuzes maken een trend is

Al voor het tweede nummer op rij rolt er een kaart uit het nieuwe nummer van Flow met de tekst ‘Offline is het nieuwe luxe’. Duidelijk een boodschap die er in geramd moet worden… Je struikelt over de artikelen en blogs over aandachtsmanagement – want timemanagement is al weer zó achterhaald, goeroe Tony Crabbe zegt het zelf! – en de retraites waar je digitaal detoxt zijn niet aan te slepen. Wat is er aan de hand? Niets meer of minder dan een economische wet: die van de schaarste. En overvloed.

Wat schaars is, is waardevol. En wordt nagejaagd. De schaarste in onze economie is de keerzijde van de overvloed – en die is er volop: een overvloed aan informatie, aan ideeën, verhalen, belevenissen. Je kunt je er mee volstoppen, als je dat prettig vindt. De enige grenzen zijn de ruimte op je smartphone of pc, de snelheid van je internetverbinding en de uren in een dag.

Hetzelfde zie je in onze Westerse maatschappij met eten. Dat is er – even uitgaand van een redelijk inkomen – in overvloed. Je moet gaan kiezen: doe ik gezond vandaag, of makkelijk? Of kan het allebei? Eet ik een toetje, of sla ik het over? Het risico dat je teveel calorieën binnenkrijgt is voor de gemiddelde Nederlander veel groter dan dat je te weinig calorieën tot je neemt.

Nogal wiedes dat het maken van keuzes weer centraal komt te staan. Zoals ik al in mijn trainingen zeg: je kunt je euro maar één keer besteden, maar ook je uur maar één keer. Schrijf ik dit blogstuk? Of bel ik dat lijstje van prospects na? Ook ik moet die keuzes maken. En weet vaak pas achteraf wat de beste keuze was. Je neus stoten dus… En dat kan keuzestress opleveren. En imagostress.

Zowel bij eten als bij informatie en amusement zie je ook een keerzijde: dat mensen behoefte hebben, soms krampachtig, om zich positief te onderscheiden door hun keuzes.

“Eet jij nog vlees? Mijn hemel, heb je dat item over dat slachthuis niet gezien?”

“Kijk jij nog naar DWDD? Bestaat dat nog? Pfoe, ik kijk selectief naar documentaires op Netflix en alleen maar uitzendinggemist.nl, voor wat me echt interesseert.”

“Eet jij geen biologische groente? Nou, wij gaan al jaren alleen maar naar de reformwinkel en de boer. Mijn darmen varen er wel bij, zeker ook sinds we geen gluten meer eten. Dat is puur vergif.”

“Een smartphone? Ja, ik heb hem wel hoor, maar mijn startscherm is zo kaal mogelijk. Mijn e-mailicoon is er sowieso vanaf. En sinds mijn retraite in Oost-Drenthe heb ik mezelf op een social mediadieet gezet. Moet je ook doen.”

Keuzes maken… En de pest is: kies je A, dan weet je nooit of je B leuker had gevonden. Of slechter voor je zou zijn geweest. Zowel voor het effect van gluten als van de smartphone kun je karrenvrachten onderzoeken vinden die voor of tegen het fenomeen zijn. Of die in het midden zitten en zeggen dat het met mate best te doen is.

Helaas is het in zowel online als offline gesprekken zo dat mensen met stellige overtuigingen meestal flink last hebben van cognitieve dissonantie: moeite om argumenten die tegen hun eigen idee in gaan, op waarde te schatten.

Waar ik van overtuigd ben? Dat iedereen zijn eigen mix moet maken. De mix waar je je goed bij voelt.

Met of zonder vlees.

Met of zonder biologische groente.

Veel, weinig of geen Netflix, al dan niet met documentaires, al dan niet met ‘hap slik weg feel good movie’.

Veel op je telefoon, of weinig op je telefoon. Of helemaal geen telefoon.

Vergeet niet: je kunt je eigen normen niet aan een ander opleggen, alleen je ervaringen delen.

Zo heb ik volgende week twee dagen even ‘helemaal niks’, even lekker alleen weg, lekker rustig.

Maar wél naar een AirBnB met goede WiFi.

En heb ik sinds een paar dagen een (privé, niet een zakelijke) Facebookpauze, omdat ik merkte dat ik sommige aspecten van Facebook goed zat was.

En leef ik me dezer dagen vrolijk uit op LinkedIn, waar ik nieuwe contacten en mogelijkheden ontdek.

Om een goede keuze te maken, hoef je niet in het uiterste te zitten. Halverwege is ook prima. Omdraaien ook.

Doen wat werkt – voor jou.

Werk ze!

En kom je er zelf niet uit, met die keuzes maken? Schrijf je in voor de gratis Valkuilcheck en ik help je graag een eindje op weg!

PS Maak je je soms zorgen of je smartphone een te grote rol speelt in je leven?

Kijk dan eens naar dit (Engelstalige) artikel over smartphoneverslaving. De belangrijkste conclusie daar is dat dit zeker een serieus issue kan zijn, waarover helaas nog veel niet echt bekend is. Er is geen uniforme oplossing op persoonlijk vlak, of op maatschappelijk vlak. De tips in het artikel kunnen je wel helpen meer inzicht te krijgen in jouw relatie met je smartphone en je op ideeën brengen hoe je hiermee anders kunt omgaan.