Tijd voor hoogte én diepte — reflecteren op je werk en je leven

Vakantie is een uitgelezen moment om écht na te denken: je komt even los van je dagelijkse routines, de snelheid van je werk, en de vaste patronen die je normaal nauwelijks in twijfel trekt. Je blik wordt letterlijk en figuurlijk breder.

Maar hoe zorg je ervoor dat die waardevolle afstand niet alleen leidt tot oppervlakkige dagdromen, maar ook tot verdieping? Hoe haal je méér uit die rustige periode? Hoogte én diepte nemen is de sleutel: afstand nemen én de moed om eerlijk te kijken naar wat nu echt belangrijk voor je is.

Stap 1: Bewuste voorbereiding – kies je verdiepend thema

Voor je vertrekt, neem je de tijd om stil te staan bij een inhoudelijk onderwerp waar jij je in wilt verdiepen. Het kan groot of klein zijn: een thema rondom werk, persoonlijke effectiviteit, een nieuwe ontwikkeling op je vakgebied of zelfs een persoonlijke vraag die al een tijd in je achterhoofd speelt. Verzamel materiaal: een boek dat je al tijden wilt lezen, artikelen, losse notities, print dat ene inspirerende blog uit.

Gun jezelf elke vakantiedag een half uur om hiermee bezig te zijn. Ontspan: het is geen prestatie, en een dag overslaan mag altijd — het is immers vakantie. Maar juist die dagelijkse, korte aandacht zorgt ervoor dat nieuwe inzichten de kans krijgen om te rijpen. Schrijf je belangrijkste vragen op één plek, onderstreep inzichten, markeer stukken die je raken. Zo leg je vanzelf verbanden, krijgt je onderwerp diepgang en verzamel je een rijke oogst aan ideeën die je meeneemt naar huis.

Stap 2: Je hoofd leegmaken – ruimte creëren voor nieuwe ideeën

De eerste dagen op vakantie merk je vaak hoe vol je hoofd eigenlijk zit. Allerlei losse gedachten, incomplete lijstjes, ideeën en zorgen borrelen op. Geef jezelf toestemming alles ‘uit te storten’ in een notitieboek, op je telefoon of zelfs op losse blaadjes. Wees daarin zo concreet mogelijk: schrijf niet alleen ‘presentatie afmaken’, maar ook waar het over gaat, wat het echte knelpunt is, of wie je daarvoor nodig hebt.

Juist door deze ‘mentale opruimactie’ directe ruimte te geven, voorkom je dat gedachten blijven rondzingen. Na een paar dagen merk je vaak dat er niet méér gedachten bijkomen — maar dat wat er wél opkomt, dieper raakt of belangrijker blijkt te zijn. Laat die ingevingen toe: soms komen de beste ideeën juist wanneer je je handen vrij hebt of achteloos ergens aan denkt, op het strand, tijdens een wandeling, of in een onverwacht gesprek.

Stap 3: Terugkijken en evalueren – eerlijk zijn over je jaar

Gebruik de vakantie om het afgelopen (werk)jaar te overzien. Vaak ben je, zonder dat je het doorhebt, alweer over de helft van het jaar heen. Stel jezelf de vragen die je normaal zou ontwijken:

• Heb ik gewerkt aan wat ik echt belangrijk vind?
• Ben ik trots op projecten of doelen die ik heb gerealiseerd?
• Waar heb ik stiekem energie aan verspild, of belangrijke signalen genegeerd?

Maak voor jezelf twee lijstjes:

• Vijf dingen die je positief vindt aan je werk of leven op dit moment.
• Vijf dingen die je graag anders zou zien of meer aandacht wilt geven.

Schrijf het op! Onderzoek meteen waarom elk punt voor je telt. Wat maakt dat deze vijf punten boven komen drijven? Zijn het gewoontes, keuzes, taken of relaties?

Stap 4: Reflectie omzetten in actie – wát ga je veranderen?

Dit is het moment om dieper te gaan. Pak de lijst met dingen die je wilt veranderen en denk bij elk punt een stap verder. Wil je minder tijd besteden aan vergaderingen? Vraag je dan af:

• Aan welke overleggen moet je eigenlijk wél deelnemen?
• Kun je samen met collega’s afspraken maken over korter en gerichter vergaderen?
• Op welke manier kun je daarin zelf initiatief nemen, en wie heb je daarvoor nodig?

Maak voor ieder aandachtspunt concrete acties, inclusief namen erbij. Zeg niet alleen ‘minder mailen’, maar schrijf: ‘Met X afspreken om voortaan één keer per week updates te delen.’ Zo wordt je reflectie praktisch en vergroot je de kans dat je goede voornemens na de vakantie niet weer verwateren in de drukte van de dag.

Ruimte voor onverwachte ingevingen

Vakantie biedt de perfecte omstandigheden voor onverwachte inzichten. Juist als je loskomt van structuur — tijdens het wandelen, koken, fietsen, of zelfs bij een onverwachte ontmoeting — kunnen nieuwe perspectieven ontstaan. Geef deze gedachten de ruimte. Sta toe dat je ideeën veranderen of dat prioriteiten verschuiven. Misschien blijkt ineens dat die grote actie minder belangrijk is, en dat kleine veranderingen veel meer impact (en plezier) opleveren.

Blijf niet hangen in abstracte voornemens, maar breng je inzichten tot leven door ze te verbinden aan concrete personen, momenten of situaties. Bedenk alvast hoe je straks na je vakantie het gesprek aangaat met je collega’s of leidinggevende over wat je wilt veranderen.

Werk samen aan duurzame verandering

Overweeg samen met je team of collega’s stil te staan bij de manier waarop jullie het werk georganiseerd hebben. Een workshop of training rondom slimmer, leuker en effectiever werken kan daarbij een grote boost geven: het zorgt niet alleen voor nieuwe perspectieven, maar ook voor verbinding en plezier tijdens het proces van veranderen. Wil je juist individuele aandacht, overweeg dan coaching — om diepgang te zoeken op jouw manier en in jouw tempo.

Of je nu samen aan de slag gaat of juist individueel, gun jezelf tijdens en na je vakantie de rust en ruimte om te blijven reflecteren. Nieuwe inzichten zijn pas waardevol als je ze aandachtig onderhoudt — ook als je weer in het volle werkritme stapt.

Tot slot: Geef jezelf ruimte én richting

Vakantie is voorbij voor je het weet. Juist daarom: gebruik deze tijd bewust voor hoogte én diepte. Kijk van een afstand, duik in wat belangrijk is, en neem jezelf serieus genoeg om het daarna in praktijk te brengen. Je zult merken dat op vakantie op de gekste momenten dingen opborrelen. Als je met je voeten in de branding loopt. Tijdens het opblazen van een luchtbed. Bij het fietsen over een rotsig paadje…

De beste ideeën ontstaan waar rust en reflectie elkaar ontmoeten. Fijne, inspirerende vakantie gewenst!

—

Wil jij samen met je collega’s eens aandacht geven aan de manier waarop jullie je werk organiseren? Dan is een workshop of training Met Meer Plezier Productief een slimme keuze. 

Gaat het je om persoonlijke aandacht voor jouw uitdagingen? Dan is een coachingstraject Met Meer Plezier Productief misschien een goede keuze. Daarover vind je hier meer informatie, maar je kunt je ook vrijblijvend en kosteloos eerst aanmelden voor een Valkuilcheckgesprek.

—