Perfectionisme: je kwaliteit in balans

Perfectionisme is een kwaliteit waar veel kenniswerkers trots op zijn. Je werkt met toewijding, je voelt je verantwoordelijk en je wilt dat het klopt – voor je klanten, collega’s en jezelf. Maar diezelfde kracht kan doorslaan: je blijft schaven aan een rapport tot het ‘echt’ perfect is, je zegt te vaak ja op extra taken, of je voelt je schuldig als iets niet tot in de puntjes af is. Je merkt dat het je energie kost, je werkplezier soms onder druk zet en dat je zelden echt tevreden bent. Hoe zorg je dat perfectionisme je helpt, in plaats van je tegenwerkt?

Wat is perfectionisme precies?

Perfectionisme is de neiging om alles zo goed mogelijk te willen doen, vaak vanuit het idee dat fouten maken niet mag of dat je pas goed genoeg bent als het resultaat foutloos is. Het is een kracht: het zorgt voor kwaliteit, betrouwbaarheid en betrokkenheid. Maar perfectionisme kan ook een blokkade worden als je nooit tevreden bent, te streng bent voor jezelf en anderen, of te veel tijd en energie verliest aan details die er eigenlijk niet toe doen.

Herken de perfectionist in jezelf

Herken jij jezelf in deze punten?

• Je bent bang om fouten te maken of niet te voldoen.
• Je stelt taken uit omdat je geen fouten wilt maken.
• Je piekert veel over je prestaties.
• Je vindt het lastig om werk aan anderen over te laten.
• Je bent zelden echt tevreden over je werk, zelfs als anderen dat wel zijn.

Als je meerdere van deze punten herkent, is het goed om je perfectionisme eens kritisch onder de loep te nemen.

Waarom is het zo lastig om los te laten?

Perfectionisme is vaak diepgeworteld. Het kan voortkomen uit hoge verwachtingen, een sterke drang om gewaardeerd te worden, of uit ervaringen waarin fouten hard werden afgestraft. Ook de cultuur op je werk kan perfectionisme aanwakkeren: als fouten niet bespreekbaar zijn, of er altijd ‘nog beter’ verwacht wordt, is het lastig om genoegen te nemen met ‘goed genoeg’.

De kracht van goed genoeg

Het idee dat alles perfect moet zijn, is een mythe. In de praktijk is ‘goed genoeg’ vaak meer dan voldoende. De laatste 10% van het werk kost vaak 90% van je energie, terwijl het resultaat nauwelijks beter wordt. Vraag jezelf dus af:

• “Levert nóg langer schaven echt meerwaarde op?”
• “Wordt het succes groter als ik hiermee doorga?”
• “Gaan er dingen mis als ik het nu afrond?”

Focus op toegevoegde waarde en impact, niet op details die niemand ziet of mist.

Praktische tips om perfectionisme gezond te houden

Stel realistische doelen en prioriteiten
Maak je doelen haalbaar en deel grote taken op in kleine stappen. Stel per stap een deadline en wees tevreden als je het beoogde resultaat hebt bereikt.

Omarm fouten en leer ervan
Zie fouten als leermomenten. Schrijf na een fout op wat je hebt geleerd, en houd een ‘foutenlijstje’ bij van situaties waarin iets niet perfect ging, maar uiteindelijk prima uitpakte.

Check je standaard bij anderen
Vraag tussentijds feedback aan collega’s of klanten. Vaak vinden zij je werk al goed genoeg, terwijl jij nog twijfelt. Dit voorkomt onnodig bijschaven en geeft je inzicht in wat écht belangrijk is.

Relativeer en wees mild voor jezelf
Werk is belangrijk, maar niet het allerbelangrijkste. Je bent niet je werk. Oefen met zelfcompassie: spreek tegen jezelf zoals je tegen een vriend zou doen. Vier kleine successen en wees niet te streng voor jezelf als iets niet perfect is.

Focus op vooruitgang, niet op perfectie
Reflecteer regelmatig op wat je hebt geleerd of bereikt, hoe klein ook. Dit helpt je om je aandacht te verleggen van het eindresultaat naar persoonlijke groei en ontwikkeling.

Stel grenzen aan je tijd en energie
Bepaal vooraf hoeveel tijd je aan een taak besteedt en houd je daaraan. Gebruik een timer of spreek met jezelf af: “Na één uur is het goed genoeg en stuur ik het op.” Zo voorkom je eindeloos doorwerken en houd je tijd over voor andere dingen.

Durf om hulp te vragen
Je hoeft het niet alleen te doen. Betrek collega’s, vraag om een review, of werk samen. Anderen brengen vaak een frisse blik en helpen je relativeren. Accepteer hun input zonder direct te willen corrigeren.

Maak perfectionisme bespreekbaar in je team
Bespreek met collega’s hoe jullie omgaan met fouten, werkdruk en verwachtingen. Maak afspraken over wat ‘goed genoeg’ is en hoe je elkaar kunt helpen om perfectionisme in toom te houden.

Wanneer is het tijd voor extra hulp?

Als perfectionisme je werkplezier, gezondheid of privéleven structureel onder druk zet, is het verstandig om hulp te zoeken. Een coach, loopbaanadviseur of psycholoog kan je helpen om patronen te doorbreken en gezondere gewoontes te ontwikkelen.

Tot slot

Perfectionisme is een prachtige kwaliteit, zolang jij aan het roer blijft. Door bewust te kiezen voor ‘goed genoeg’, feedback te vragen, je tijd te bewaken, mild te zijn voor jezelf en samen te werken, houd je je energie en werkplezier op peil. Zo blijf je niet alleen een harde werker, maar ook een gezonde en tevreden professional.

Meer over die lastige balans tussen valkuil en kwaliteit lees je ook in dit blogstuk.
Een verdere verdieping lees je in dit inspiratiestuk van De Baak.

Werk ze!

—

Wil jij samen met je collega’s eens aandacht geven aan de manier waarop jullie je werk organiseren? Dan is een workshop of training Met Meer Plezier Productief een slimme keuze.

Een laagje dieper gaan we in de (nieuwe) groepstraining Kwaliteiten en Drijfveren. Daarmee krijgt een team inzicht in de unieke eigenschappen die hun werkstijl, samenwerking en werkplezier beïnvloeden. Je leert jouw kernkwaliteiten herkennen, begrijpen hoe deze van invloed zijn op je collega’s en hoe je ze kunt versterken voor betere samenwerking. Tegelijkertijd ontdek je hoe jouw drijfveren bijdragen aan je motivatie en de keuzes die je maakt in je werk. Voor meer informatie hierover neem je contact op via mijn contactformulier.

Gaat het je om persoonlijke aandacht voor jouw uitdagingen? Dan is een coachingstraject Met Meer Plezier Productief misschien een goede keuze. Daarover vind je hier meer informatie, maar je kunt je ook vrijblijvend en kosteloos eerst aanmelden voor een Valkuilcheckgesprek.